Bitkilerde hareket her ne kadar yokmuş gibi görünse de onlar da kendine has şekillerde hareket etmektedir. Bu hareketler yer değiştirme şeklinde olmasa da kök ve gövdelerde meydana gelmektedir.
Bitkilerin köklerinin hareket etmesi olarak suyun olduğu kısma doğru uzamaktadır. Suya ulaşarak oradan gerekli ihtiyaçlarını alırlar bu durum köklerinin hareketliliğini sağlar.
Bitkilerin gövdelerinde hareketlilik ise güneş ışığı ile gerçekleşir. Güneş ışığının üzerine gelmesi ile birlikte yapraklarını güneşe doğru yavaş bir şekilde çevirerek güneşten faydalanabilir. Evimizde bir çok çiçekte olduğu gibi güneşe doğru dönerler. Gündüzleri yapraklarını açıp geceleri kapatan çiçeklerde evlerde yetiştiriliyor.
Ay çiçeklerinin güneş ile birlikte hareketi. Güneşin doğması ile birlikte gün boyunca gökyüzünde güneşin konumuna doğru yüzleri dönük olur. Devamlı olarak güneşi takip ederler batması ile birlikte aşağıya doğru dönerler.
Bitkilerin hareket etmesinde rol oynayan bitkisel hormonları bitkilerde geçekleştirdikleri etkiye göre iki grupta incelenebilir.
1.Gelişimi uyaran hormonlar: Oksin – Sitokinin – Giberillin
2.Gelişime ket vuran hormonlar: Absisik asit – Etilen – Çok miktardaki oksin
Bitkilerde hareket üç şekilde olur. Bunlardan biri uyaranan yönüne doğru gerçekleşir. Özellikle uç meristem bölgesindeki oksin hormonunun eşit olmayan dağılımından kaynaklanır.
Yönelim hareketi uyarana doğru ise (+) tropizma, uyaranın aksi yönünde ise, (–) tropizma adını alır.
Uyaran – Tropizma Adı
Işık – Fototropizma
Sıcaklık – Termotropizma
Nem ve su – Hidrotropizma
Kimyasal madde – Kemotropizma
Yerçekimi – Geotropizma
Yaralanma – Travmatropizma
Uyaranın yönüne bağlı olmaksızın yapılan irkilme hareketidir. Olay, turgor basıncındaki ani değişmelerden kaynaklanır.
Uyaran – Nasti Adı
Dokunma – Tigmonasti
Sarsıntı – Sismonasti
Sıcaklık – Termonasti
Işık – Fotonasti
Uyaranın yönüne bağlı olarak, özellikle tek hücreli bitkilerin yer değiştirme hareketidir. Uyaranın yönü önemli olduğu için (+) ve (–) taksi hareketinden söz edilir.
Uyaran – Taksi Hareketi
Işık – Fototaksi
Sıcaklık – Termotaksi
Kimyasal madde – Kemotaksi
