Hambeles Hakkında Bilinmeyenler
Bazı kaynaklar Hambeles meyvesinin yaban mersini olduğu yönünde bilgilere yer vermiştir. Hambeles yaban marsini değildir.Meyvenin orijinal adı ‘Myrtus communis’dir. Hambeles ağacını ve Hambeles meyvesini iyi tanıyan bir Hataylı olarak sizlere bu konuyla ilgili bilgi vermek istiyorum.
Hambeles ağacı çalıyı andırır gövdesi kalın değildir ve ince ama sert dallara sahiptir. yaprakları zeytin yaprağına benzer, küçük , sert ve parlak yapraklara sahiptir. ayrıca yapraklarına reyhan denir. fakat Türkiyenin bir çok bölgesinde fesleğene reyhan denmektedir.oysa ki reyhan Hambeles ağacının yaprağıdır.
Akdenizin bazı bölgelerinde ve özellikle hatayda cilt üzerindeki olumlu etkilerinden dolayı reyhan dövülüp zeytin yağıyla karıştırılarak kullanılır. özellikle yeni doğmuş bebeklere yedi gün boyunca reyhan banyosu yaptırılır ve zeytin yağlı reyhan lapası yüzü hariç her yerine sürülür böylece bir hayat boyu terinin kötü kokmayacağına inanılır.aynı zamanda bebeğin cildi enfeksiyonlardan korunmuş olur.
Meyvesi küçük beyaz ve oldukça yumuşaktır. mayhoş bir tadı vardır ve yendiğinde ağzı hafifçe kamaştırır.olgunlaştıkça yumuşar ve üzerinde mor lekecikler oluşur.
İslâm kültüründe de Hambles ağacının önemli bir yeri vardır. Nuh peygamberin büyük tufan sona erdikten sonra gemiden inince önce bu ağacı diktiği rivayet edilmiştir. Ayrıca Âdem Peygamberin de cennetten üç şeyi yanına alarak dünyaya indiği, bunlardan birisinin dünya çiçeklerinin seyidi (iyisi, güzeli) olan hambeles ağacı olduğu rivayet edilmektedir
Hambeles sözcüğü Arapçadır. Murt – mersin o türün genel adıdır. Hambeles beyaz, murt ise morumsu – siyah olur. Murtun beyaz olanına da rastlanır. Murt hambelese göre daha küçüktür. Hambeles alıç, murt nohut büyüklüğündedir. Kendine has bir kokusu olmakla birlikte ağzı buran bir tadı vardır.
Hambeles’e vatandaşların büyük rağbet gösterdiğini söyleyen Erzinli Ziraat Mühendisi Necat Ertaç, hastalıkları önleyici bu meyvenin Türkiye’de çok fazla bilinmediğine ve meyvesinin bitkisel tedavide de kullanılabileceğine değindi. Ertaç, ”Erzin’de Gökdere, Kızlarçayı köylerinde kendiliğinden yetişen Hambeles diye bildiğimiz Bu meyveyi özellikle yaşlılarımız hastalıkları önlemede kullanmışlar.
Hambeles Ağacının Faydaları
- Hambeles ağacı Yaprağının suyu üzüm suyu ile karıştırılıp içilirse balgamı söker solunum, İdrar yolu enfeksiyonları, dizanteri, Dişeti iltihapları, pamukçuk, ağız iltihapları, anjin, farenjit ve Bel soğukluğuna iyi gelir
- Hambeles ağacı yaprağı ezilerek bir gün zeytin yağında bekletilerek saça sürülürse, kepeği yok eder, sivilce ve çıbanları iyileştirir
- Hambeles meyvesi ve yaprağı Antiseptik özelliğe sahiptir
- Meyvenin yeşil yaprakları kaynatılarak buharı damıtılıp elde edilen su vücuda sürülürse cilt problemlerine iyi gelir
- A vitamini bakımından zengindir
- Meyvenin suyu şurup yapılarak içildiğinde göz sağlığını korur
- Hambeles’in yaprağı kaynatılarak içildiğinde, toplardamarların genişlemesine aynı zamanda şişmesine yol açan varis, bacak ağrıları ve romatizmal rahatsızlıklara karşı vücudun dirençli olmasını sağlıyor.
- Mikrop öldürücü ve iştah açıcıdır
- Kanamayı dindirme özellikleri vardır
- Burun kanaması, mide kanaması, yüksek tansiyon ve şeker hastalıklarını da önlüyor.
- Bünyesinde uçucu yağ, sitrik asit ve şeker bulundurur
- Çocuklarda görülen ishal hastalığına karşı da önleyici etkisi bulunan Hambeles meyvesinin bin bir derde deva yeşil yaprakları kurutulduktan sonra çay olarak da tüketilebiliyor.
- Yapraklarını kaynatarak yapacağınız hambeles çayı antiseptik özellik taşımaktadır , kış günlerinde grip virüsüne karşı koruyucu etkisi vardır
- Hatay , Mersin ve Adana illerinde köylerde yetişen Hambeles meyvesi hastalıklara karşı önemli bir şifa kaynağıdır. Hambeles akciğer iltihabı, egzama, tansiyon, astım gibi hastalıkları önlüyor.
- Meyvesi; kolit, barsak spazmına, gece körlüğüne, görme zayıflığına yararlıdır. Meyvesi ham iken yenildiğinde kan tükürmeyi önler
- Yaprağı sirke ile karıştırılıp başa sürülürse burun kanamasını önler.
- Hambeles Yaprağının suyuna şeker karıştırılıp içilirse mide kanamasını, bulantıyı, kusmayı engeller. Bağırsak gazlarını giderir. Kalbi kuvvetlendirir, çarpıntıyı önler.
- Yapraklarından demlenen çay yüksek tansiyon için önemli bir ilaçtır. Yaprakları suda bekletilip içilirse şeker hastalığına iyi gelir.
- Öksürük ve boğmaca hastalığının tedavisi için meyveleri yenilir. Meyvesi baş bitini önler. Yaprağının kaynatılarak elde edilen su astım tedavisinde kullanılır.
Ben de Hataylıyım ve hambelesin türkçe adını merak ediyordum demek aynıymış:)) Paylaşım için teşekkürler.
fesleğene de reyhan deniyor ama aslında reyhan Hambeles ağacının yaprağıdır. bir çok kaynakta hambeles yaban mersini olarak ,fesleğen de reyhan olarak geçiyor. oysa ki yaban mersini sadece görüntü itibariyle Hambelesle benzerlik gösteriyor.Bir hataylı olarak bildiğim bir gerçeği paylaşmak istedim 🙂
Hatayda eski bir gelenektir hambeles kullanımı. bebekler 7 gün reyhanlanır. bayramlarda , adaklarda hambeles suyu ve üzüm suyu yapılır. mezara reyhan dalları koyulur. hatayda kutsal bir ağaç olarak kabul edilir reyhan ağacı. hambeles ile ilgili çok az bilgi var. bu konuya değindiğiniz için teşekür ederim.