Orkide yetiştirmek için gereken genel şartlar
- İç mekanlarda (%40 – %70) arası nem miktarı
- Doğru ışık
- Yeterli Gece ve gündüz sıcaklıkları
- Türlere uygun sulama programı. Sulama için saf su kaynağı
- Temiz hava sirkülasyonu
- Zaman zaman seyreltik gübrelerle gübreleme
- Orkidelere uygun saksı
- Saksı değişimi ve orkideler için hazırlanmış saksı harcı
Orkide saksı toprağı (Saksı karışımı)
Doğada pek çok orkide tropikal ormanlarda ağaç üzerlerine tutunmuş (epifitik), kökleri aşağı sarkar vaziyette yaşar. Kökler genellikle günde bir kez yağmurla ıslanıp kurur. Bu ortamı simüle etmek amacıyla saksı toprağı ,çam kabukları, hindistan cevizi lifleri, pomza veya sphagnum yosunu gibi saksı materyallerinden oluşur. Bu materyaller orkideler için özel olarak hazırlanmış karışım halinde veya ayrı ayrı orkide satış noktalarından veya internetten temin edilebilir.
Gübreleme
Orkideler düzenli olarak gübrelenmekden hoşlanırlar. Bunun için NPK 15-5-5 kompoze gübreden 4 litreye yarım çay kaşığı karışıtırlarak kullanılabildiği gibi orkideler için özel olarak hazırlanmış gübreler de kullanılabilir. Yazın haftada bir kez, kışın azot oranını düşürmek suretiyle ayda bir kez gübreleme yapılmalıdır.
Saksı değişimi
1. Saksıyı ters çevrip bir elle bitkiyi tutarken diğer el yardımıyla silkeleme yaparak bitkiyi saksıdan ayırın. Genelde ayırma işlemi kolaydır ancak zorlanma olursa bıçak yardımıyla köklerin saksıdan ayrılması sağlanır.
2. Bitki saksıdan ayrıldıktan sonra köklerin içine yerleşmiş saksı harcını tamamen temizlemeye çalışın. Çoğu zaman bitki köklerini sallayarak substratı ayırmak mümkündür, ancak kök yumağı içinde kalan substratı temizlemek kolay değildir bunun için suya tutarak temizleme yapmaya çalışmak işlemi kolaylaştıracaktır.
3. Çürümüş kökleri makas yardımıyla kesip temizleyin. Tabanda çürümüş kökler fazlaysa ve temizlemeyle kök azalıyorsa büyük saksıya geçmeye gerek yoktur aynı boyutta saksıyla devam edilir. Kök yumağı canlı ve büyümeye devam ediyorsa bir boy büyük saksıya geçilmelidir.
4. Saksı tabanına direnajı artırmak için seramik kırıkları veya köpük koyulmalıdır. Yayvan saksılar için bunu yapmaya gerek yoktur.
5. Yeni sürgünlerın ve yaprakların saksı harcından aşağıda kalmamasına özen göstererek bitkiyi saksının ortasına yerleştirin ve saksı harcını yanlardan doldurun.
6. Parmağınızla harcı bitki köklerine doğru ittirin ve saksıyı sertçe yere vurarak saksı harcının köklerin arasına yerleşmesini sağlayın. Daha sonra tahta sopa yardımıyla saksı harcını yerleştirmeye devam edin. Bu esanada köklerin korunması için azami dikkat gösterin.
Not: Yanlara doğru büyüyen orkide (sympodial) türleri yaşlı yapraklar saksı kenarına yakın olacak şekil de yerleştirilmelidir. Büyüme genç sürgünler yönünde olacağı için orkide ilerde saksı merkezine yerleşecektir. Dikine büyüyen orkide türleri (Monopodial) ise tam saksı merkezine yerleştirilmelidir.
Saksı değişim sonrası bakım
Saksı değişimi yapıldıktan sonra bitki gölge ve serin bir yere yerleştirilip zaman zaman su püskürtülerek nem ihtiyacı giderilmeli 5-6 gün sulama yapılmamalıdır. 3-4 hafta sonra gübreli su verilebilir.
Sulama yaparken nelere dikkat edilmeli
- Akşam sulamaları bakteriyel ve mantari hastalıklara davet gibidir. Bu nedenle sulama sabah veya öğle saatlerin de yapılmalıdır.
- Sulama kök boğazını geçmeyecek şekilde yapılmalı yaprak aralarına su kaçırılmamalıdır. Eğer su kaçarsa kağıt mendille emdirilerek alınmalıdır.
- Saksı altlığın da su kalmamasına dikkat edilmelidir.
- Hastalıklı bitkiler varsa daldırma yöntemiyle sulama kesinlikle yapılmamalıdır.
- Sulama suyu orkidenin bulunduğu ortamla aynı sıcaklıkta olmalıdır.
