Anavatanı hindistan olan patlıcan çok eski bir kültür bitkisidir. Orta ve uzak doğuda binlerce yıldır tüketilir. Zamanla batı ülkelerinde de çok sevilen bir besin haline gelmiştir. Ülkemizde çok sevilen patlıcan üretiminde dünyada birinci sırayı almaktayız. Sayılamayacak kadar çok çeşitteki yemeklerinin yanı sıra turşu ve reçeli de yapılır.
Toprak Hazırlığı
Patlıcan yetiştiriciliğinde çok ağır killi ve çok hafif karakterli topraklardan kaçınılmalıdır.Toprak PH sının 5.5-6.5 değerleri arasında olması başarıyı artırır.
Sonbaharda 30-40 cm derinlikte işleme yapılır.Çiftlik gübresi 4-5 ton/da yanmış olarak bu sürümde verilir. İlkbaharda daha yüzlek olmak üzere ikinci bir sürüm yapılır. Sürüm öncesi dekara 12-14 kg azot,10 kg fosfor, ve 16-20 kg potasyum verilir.
Diskaro çekilip 70-80 cm aralıklarla 20-25 cm derinlikte karıklar açılır.Sıra üzeri 40-60 cm, sıra arası 60-70 cm arasında tercih edilir.
1 dekar alana yetecek fide için ihtiyaç duyulan tohum miktarı yaklaşık 15 gr.dır. Tohum ekimi 15 nisanda yapılır.
Toprak sıcaklığının 20-25 °C olmasını sağlayacak önlemler alınması gerekir.Yastıklar 1.20 m genişliğinde ve 25 m uzunluğunda hazırlanarak 12-13 cm ara ile tohumlar ekilir.
Optimum çimlenme sıcaklığı 25-30 ºC olup,uygun koşullarda 10-12 gün içinde çimlenirler. Asgari sıcaklığın 15ºC aşağı düşmemesi gerekir. 60 gün içinde dikim büyüklüğüne gelirler. Üç gerçek yapraklı ve 15-18 cm boy almış fideler dikilir.
Yüksek sıcaklıklar kuraklıklarla birleşirse bitki rengi koyulaşır.,bitki büyümesi yavaşlar. Bitkide meydana gelen meyvelerdeki alkoloid miktarı artar. Ve acılaşma meydana gelir.
Dikim
Patlıcan fideleri seyrek olarak yetiştirilirse yayılırlar ve bu şekilde yayılmış olarak gelişen fidelerin dikimi zorlaşır.
Bu nedenle10 m² yastıktan 5000 civarı fide elde edilir. Dikim büyüklüğüne gelmiş fideler dikimden bir gün önce sulanır ve dikilecekleri gün sökülüp üretim yerine aktarılır.
Patlıcan fideleri bol gübre ile birlikte kazılmış ve iyi işlenmiş toprağa dikilir. Derhal cansuyu verilir. Toprak karık veya tabla şeklinde hazırlanır.Sıra üstü 50 cm. Sıra araları 80- 100 cm. olmalıdır.
Fideler tutuncaya kadar sulanır. Sonrasında meyveye duruncaya kadar çok gerekmedikçe sulanmaz.. Bu arada sık sık çapalanır ve büyüdükçe boğazları doldurulur. Patlıcan çapayı çok sever. Fidelerin dorukları alınarak bitkinin yanlardan dallanması sağlanır. En alt birkaç yaprağın dibinden çıkan filizlerde koparılarak koltuk budaması yapılır.
Daha önce fidelik olarak kullanılmış ve sulu tarım yapılmış alanlarda fidelerin kökleri dikim öncesinde fungisit ve insektisitle hazırlanmış bulamaca batırılmalıdır.
Zorunlu olmadıkça daha önce patlıcan yetiştirilmiş parsellerde üretim yapılmamalıdır. Dikimden sonraki ilk 2-3 gün içinde bitki geniş yaprakları nedeniyle fazla su kaybettiği için kendisini hemen toparlayamaz, yapraklar pörsür.
Fide toprakta yeni kılcal kökler meydana getirip su ve besin maddesi almaya başladığında yapraklar dikleşir ve bitki yeni yapraklar oluşturmaya başlar.
Ürün kalitesinin bozulmasında ve verimin düşmesinde etkili olan faktörlerden biri de bitkilerin verim yönünden en yüksek oldukları dönemde kırmızı örümcek zararının oluşmasıdır.
Kırmızı örümceğin araziye girmeden önünün alınması için gerekli ilaçlı mücadelenin yapılması şarttır. Kırmızı örümcek özellikle tozlu yol kenarındaki alanlarda daha çok zarar gösterdiğinden bu tür parsellerde üretim yapılmamalıdır.
Bakım işleri
Dikimden 4-5 gün sonra meydana gelen çatlamaların büyümesini önlemek amacıyla sulama yapılır. Düzenli sulamalarla,4-5 yapraklı olması ve toprak üstünden 15-20 cm boy alması beklenerek,bu dönemde ilk çapası yapılır. Çapalamadan sonra 3-4 gün sulama yapmayarak yabancı otların ölmesi sağlanır.
Hasat
Çeşit hasat iriliğini aldığında aşağıdan yukarı çekilerek hasat yapılır . İlk meyveler genellikle uç kısımları çamur veya toprağa temas ederek gelişir. Bu nedenle ilk meyvelerde şekil bozuklukları ve böcek zararlarına sıkça rastlanır.
En kaliteli ürün ikinci, üçüncü ve dördüncü hasatlarda elde edilir. Daha sonraki hasatlarda ürün kalitesi gittikçe bozulur.
3-6 ton verim alınabilir.
Çapalama
Dikimden 7-10 gün sonra birinci çapalama, dikimden 20-30 gün sonra 2. çapalama yapılır. Ot mücadelesi ve toprak rutubetini muhafazası için etmek amacıyla çapaya devam edilebilir. Patlıcan fideleri dallanıp boylandığında çapaya son verilir.
Sulama
Damla sulama çok idealdir. Yağmurlama sulama önerilmez. İlk can suyundan sonra ilk meyveler görülünceye kadar fazla su verilmez.
